اهمیت و بکارگیری ای پی آی (API) ها در دنیای امروز

اهمیت ای پی آی ها در چیست؟ اگر از بیشتر توسعه دهنده‌ها این سوال را بپرسید، اغلب در جواب به شما خواهند گفت که API ها ابزاری برای اتصال اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مختلف به یکدیگر هستند. 

اما اهمیت و کاربرد API ها بسیار فراتر از این جمله است. با ظهور فرهنگ توسعه ای پی آی محور دیگر API ها نه تنها ابزاری برای کمک به ساخت اپلیکیشن‌های مختلف، با کاربردهای فراوان محسوب می‌شوند، بلکه هم زمان به عنوان پایه و اساس کلیِ استراتژی‌های مطرح برای توسعه کسب و کارها نیز شناخته می‌شوند.

در این مقاله سعی کرده ایم تا به بررسی اهمیت توسعه محورهای مختلف ای پی آی ها پرداخته و اطلاعات مفیدی در زمینه راهکارهای عملی توسعه وب سرویس ها و روش‌های برخورد با این چالش را ارائه دهیم و آنها را بررسی کنیم.

توسعه ای پی آی محور به چه معنی است؟

توسعه ای پی آی محور، در مرحله اول به معنی توسعه خود API ها و مرحله بعد توسعه برنامه‌های مرتبط با ای پی آی ها می‌باشد. از اینرو معنای توسعه ای پی آی محور، با استراتژی‌های سنتی توسعه کسب و کار متفاوت خواهد بود. در استراتژی‌های سنتی معمولا مرحله طراحی و بکارگیری API ها، بخشی از برنامه ریزی توسعه کسب و کارها محسوب می‌شود، اما هیچگاه مرحله ابتدایی و بنیادی کار نبوده است.

روش توسعه ای پی آی محور حدودا از سال ۲۰۱۰ میلادی بوجود آمده بود، اما تنها از دو یا سه سال قبل تا به امروز، یعنی از زمانی که تیم‌های توسعه نرم افزاری به اهمیت استفاده از API ها پی برده اند، این استراتژی به صورت عمومی مورد استقبال قرار گرفته است. 

 

مزایای توسعه ای پی آی ها

۱- همه چیز به کمک ای پی آی ها قابل دسترس خواهد بود:

اگر نگاه شما به ای پی أی ها یک رویکرد سنتی باشد و در برنامه خود طراحی API ها را به بعد از تکمیل باقی فرآیندهای کاری خود موکول کنید، آنگاه در هنگام تصمیم گیری برای انتخاب قسمت‌هایی که قرار است به وب سرویس ها محول شود، آزادی عمل بیشتری خواهید داشت. برای مثال، در زمان ساخت API ها، شما ممکن است دریابید که فرمت داده‌های یکی از سرویس‌های اپلیکیشن‌تان با دیگران همخوان نبوده و ارتباط این سرویس با دیگر بخش‌ها مشکل خواهد بود؛ به همین دلیل هم شما تصمیم می‌گیرید که بکارگیری این ای پی آی به خاطر دشواری‌هایی که بوجود می‌آورد برای‌تان به صرفه نیست و آن را از برنامه خود کنار می‌گذارید. اما با این کار به هر حال یک شکاف دسترسی خواهید داشت.

در عوض، زمانی که پایه کلی معماری نرم افزار و استراتژی پروژه‌ای براساس ای پی آی ها شکل گرفته باشد، در حقیقت خود را در موقعیتی قرار داده اید که دیگر ممکن نیست که دسترسی هیچ یک از اجزاء برنامه شما بر اساس API ها شکل نگیرد. به بیان بهتر تا وقتی که شما به دنبال یک استراتژی توسعه API محور هستید، دیگر بعید به نظر می‌رسد که با نقطه ضعفی ناخواسته مواجه شوید که بتواند در سیستم وفق پذیری API ها با اپلیکیشن شما خللی ایجاد کند.

 

۲- تشویق به استفاده از معماری‌های ماژولار و پخش شده:

به طور طبیعی برنامه‌های توسعه ای پی آی محور، اپلیکیشن‌ها را به سمت سیستم‌های معماری مدولار و توزیعی هدایت می‌کنند. زمانی که شما شروع به ساخت چهارچوب‌های API ای می‌کنید که می‌تواند بخش‌های مجزای یک اپلیکیشن را با یکدیگر مرتبط کند، در حقیقت شما کار تقسیم این اپلیکیشن به ماژول‌های مختلف را ساده نموده اید. در کنار این کار، شما در حقیقت فضایی متشکل از ماژول‌های مختلفی را تعبیه کرده اید که در آن ماژول‌ها می‌توانند توسط API ها به یکدیگر متصل شوند.

امروزه بیشتر توسعه دهندگان و مدیران سیستم، متفق القول بر این باورند که این رویکرد، انعطاف پذیری و مقیاس پذیری یک سیستم یا اپلیکیشن را به حداکثر میزان ممکن خود خواهد رساند.

 

۳- ایجاد  CI/CD Pipeline های ماژولار

هنگامی که به برنامه‌های API محور روی آوردید، دیگر تنها سیستم معماری اپلیکیشن شما نیست که به خاطر رویکردهای این برنامه به یک سیستم ماژولار و انعطاف پذیر تبدیل خواهد شد. اگر شما از رویکردهای تحویل پیوسته (Continuous Delivery) یا یکپارچه سازی مداوم (Continuous integration) یا به اختصار (CI/CD) استفاده می‌کنید، باز هم مزایای مشابهی شامل حال شما خواهد شد.

زمانی که شما از ای پی آی ها برای تقسیم (بخش بندی) اپلیکیشن خود به ماژول‌های مجزا استفاده می‌کنید، در حقیقت می‌توانید هر ماژول را به صورت جداگانه انتقال دهید. تا زمانی که هر قسمت از این اپلیکیشن – یا به تعبیر دیگر هر بخش در این CI/CD pipeline – با API یا رابطی که شما تعریف کرده اید سازگار باشد، بعید به نظر می‌رسد که با مشکل یا تاخیری، در کل مسیر برنامه مواجه شوید. در این سیستم‌ها به لطف API ها است که هر یک از ماژول‌ها به تنهایی، یا به صورت همزمان همه با هم، و حتی با زمانبندی‌های متفاوتی می‌توانند به روز رسانی (update) شوند.

 

۴- جلوگیری از ناهماهنگی یا ناسازگاری ای پی آی ها با یکدیگر

یکی از مزایای واضح و مهمی که برنامه‌های توسعه ای پی آی محور دارند، کمکی است که این سیستم‌ها برای جلوگیری از ناسازگاری‌های احتمالی بین API ها و اپلیکیشن‌ها می‌کنند. همانطور که قبلا هم اشاره شد، اگر بخواهید برای ساخت API خود تا زمانی که اپلیکیشن شما طراحی و ساخته شود منتظر بمانید، در این صورت ممکن است در روند کار با موقعیت‌های غیر منتظره‌ای مواجه شوید که هماهنگی ای پی آی با بخش‌هایی از اپلیکیشن را برای‌تان دشوار می‌کند. اما اگر پروژه خود را با ساخت API ها شروع کنید، دیگر شانس مواجهه با چنین اتفاقاتی برای‌تان بسیار کمتر خواهد بود.

 

۵- اپلیکیشن‌های Cloud-friendly (سازگار با فضاهای ابری)

یکی از مزایای دیگر ای پی آی ها که اغلب توسعه دهنده‌ها را جذب خود کرده است، سازگاری بی نظیر این اپلیکیشن‌ها با فضاهای ابری است. دلیل آن هم این است که اساسا این اپلیکیشن‌ها ابتدا با API ها ساخته شده اند و مهمتر از همه برای برقراری ارتباط طراحی شده اند.

نکته مهمی که در اینجا باید به خاطر داشته باشید آن است که دو دسته کلی از ای پی آی ها وجود دارند: دسته اول API هایی که برای ارتباط بین سرویس‌های داخلی ساخته شده اند؛ و دسته دوم وب سرویس‌هایی هستند که اپلیکیشن‌ها را به فضاهای ابری یا cloud ها متصل می‌کنند. داشتن یکی از این دسته API ها الزاما به معنای وجود دسته دوم در برنامه شما نیست. اما زمانی که پروژه شما به صورت ای پی آی محور برنامه ریزی شد، دیگر مطمئن هستید که حتی اگر تنها از ای پی آی های داخلی استفاده کرده باشید، باز هم به تمام انواع API ها و وب سرویس‌های مورد نیاز در برنامه شما نیز فکر شده است. به همین دلیل نیز بیشتر پروژه‌های API محور، طرح‌هایی هستند که به راحتی به فضاهای ابری یا برنامه‌های خارجی متصل می‌شوند.

 

۶- ایجاد کانون مرکزی برای تهیه نرم افزارها

یکی از چالش‌های اصلی ای که امروزه بسیاری از شرکت‌های IT با آن مواجه هستند، نیاز این سازمان‌ها به تیم‌ها و متخصصان متعددی (مانند توسعه دهنده ها، مدیران سیستم (IT Ops sysadmins)، تست کنندگان نرم افزارها و بسیاری از این قبیل مهارت ها) است که یک تیم برنامه نویسی به آنها احتیاج دارد. اگر در مدیریت این تیم‌ها دقت لازم را نداشته باشید، در نهایت خواهید دید که هر تیم در بخش خود به صورت انفرادی حرکت کرده است و هیچ هماهنگی ای میان نتیجه و خروجی تیم‌ها وجود ندارد. این موضوع به معنای شکست پروژه است.

اما در عمل چطور می‌توان این مشکل را حل نمود؟ بخشی از این مشکل با توجه به مرکزیتی که در اجرای طرح‌های ای پی آی محور بوجود می‌آید، حل خواهد شد. به بیان دیگر زمانی که معماری اپلیکیشن شما بر پایه API ها و پروسه‌های انتقال برنامه ریزی شده اند، دیگر همه متخصصین (از توسعه دهنده گرفته تا مدیران سیستمی و هر فردی که در این میان دخیل است) می‌توانند بر فرآیند ساخت، تست و نظارت بر ای پی آی ها، به عنوان روشی برای حفظ سادگی و روانی، تمرکز نمایند.

این رویکرد باعث می‌شود تا دیگر مشکلات ارتباطی ای که موقع حل یک مسئله توسط تیم‌های مختلف رخ می‌دهند، به سادگی اتفاق نمی‌افتد.

 

۷- جلوگیری از منسوخ شدن (قدیمی شدن) برنامه

آخرین و مهمترین مزیتی که اشاره می‌کنیم آن است که برنامه‌های توسعه API محور، استراتژی‌های کارآمدی برای جلوگیری از منسوخ شدن اپلیکیشن و ای پی آی شما به حساب می‌آیند.

امروزه اپلیکیشن‌ها به راحتی می‌توانند قدیمی و منسوخ شوند. زیرا ممکن است یا به روز شدن API های بکار رفته در برنامه قدیمی به آسانی صورت نپذیرد، و یا ادغام خود اپلیکیشن با چهارچوب‌های جدید به تنهایی کار بسیار دشوار و پیچیده‌ای باشد.

البته صرفا اجرای برنامه‌های توسعه ای پی آی محور، به تنهای نمی‌تواند رفع این مشکلات را تضمین نماید. اما این برنامه‌ها با قرار دادن API ها در خط مقدم و بخش مرکزی تمرکز کاری‌تان، به شما در جلوگیری از منسوخ شدن اپلیکیشن‌تان کمک می‌کنند.

 

چگونه از API ها و طرح های ای پی آی محور استفاده کنیم؟

اما حالا باید بدانیم که چطور می‌توانیم از ای پی آی ها استفاده کنیم و استراتژی‌های توسعه ای پی آی محور را در برنامه‌های خود به صورت عملی بکار بگیریم.

در حالت ایده آل، از ابتدا، یعنی از زمانی که می‌خواهید یک اپلیکیشن بسازید، سنگ بنای همه اجزای آن را بر پایه ای پی آی ها بنا می‌کنید. اما در واقعیت، و در حال حاضر، در اغلب موارد شما در میانه راه ساخت یک برنامه یا اپلیکیشن هستید و می‌خواهید از این به بعد از ای پی آی ها را در برنامه خود استفاده کنید و تازه معماری اپلیکیشن‌تان را بر این اساس تغییر دهید. در حالت دوم کار به مراتب دشوارتر است ولی به هیچ عنوان غیر ممکن نیست.

در اینجا مراحلی که برای تغییر موضع خود احتیاج دارید را برایتان گام به گام بیان نموده ایم:

گام اول – بررسی کنید که در حال حاضر از چه ای پی آی هایی استفاده کرده اید:

در گام اول باید بدانید که در حال حاضر از چه API هایی در اپلیکیشن خود استفاده کرده اید. و یا دست کم چه وب سرویس هایی در اپلیکیشن‌تان بکار برده اید، که در حال حاضر فعال نیستند.  این API ها هم شامل وب سرویس هایی که با منابع خارجی ارتباط دارند می‌شود، و هم ای پی آی هایی را که به صورت داخلی بکار رفته اند، در بر می‌گیرد. این گام ممکن است خیلی ابتدایی به نظر برسد، اما با انجام این کار مطمئن خواهید بود که هیچ یک از API های موجود در سیستم خود را فراموش نکرده اید.

 

گام دوم – بررسی کنید که برای اپلیکیشن خود به چه ای پی آی هایی نیاز خواهید داشت:

در گام دوم باید بفهمید که از چه ای پی های دیگری در سیستم خود می‌توانید استفاده کنید که تا کنون آن را نداشته اید. البته برای این کار باید هزینه‌ها و دشواری‌های ورود API جدید در سیستم خود را نیز بررسی کنید، و در صورت مقرون به صرفه بودن روی آن سرمایه گذاری کنید. اما این بدان معنی نیست که API های دشوارتر را از لیست انتخاب‌های خود حذف خواهیم کرد. در عوض می‌توانید در برنامه‌های بلند مدت خود از این وب سرویس ها استفاده کنید.

برای بکارگیری برخی از این API ها ممکن است مجبور شوید که بخش قابل توجهی از کدهای خود را از نو بنویسید و یا تغییراتی در همان کدهای قبلی خود اعمال نمایید. نکته مهم آن است که در مدت کم نمی‌توانید تمام این تغییرات را در اپلیکیشن‌های خود اعمال کنید. اما به یاد داشته باشید که این هزینه و سرمایه گذاری نتایج مثبتی را برای شما به ارمغان خواهد آورد. 

 

گام سوم – معماری API ها را ارزیابی کنید:

در گام سوم حتما باید نوع معماری ای که ای پی آی شما می‌تواند داشته باشد را ارزیابی نمایید. ممکن است ساختار اپلیکیشن شما با یکی از معماری‌های SOAP, REST, gRPC و از این قبیل ساختارها، سازگار باشد. ممکن است در حال حاضر از ساختاری استفاده کنید که ترجیح می‌دهید برای ادامه آن را تغییر دهید. یا شاید بخواهید انواع API های مختلفی را با هم تلفیق کنید که گاها ایده خوبی نیز به نظر می‌رسد.

 

گام چهارم – طراحی ای پی آی خود را پیش از آغاز CI/CD pipeline انجام دهید:

هنگامی که API‌‌ مورد نظر خود را انتخاب و معماری مناسب آن را نیز بررسی نمودید، آنگاه می‌توانید ای پی آی خود را در شروع پروسه CI/CD pipeline طراحی و اجرا نمایید. به بیان دیگر، قبل از اینکه تیم توسعه دهنده شما بخواهد پروژه کد نویسی را شروع کند، باید باقی اعضای تیم شما، در مورد API های مورد نظر خود تصمیم گیری کرده باشند و بدانند که قرار است در طول پروژه از چه وب سرویس هایی با چه معماری و ساختاری و در چه جایگاهی برای برقراری ارتباط بین اجزای سیستم یا اپلیکیشن شما، استفاده نمایند.

پس از این مرحله، شما به صورت جدی وارد فاز توسعه API محور خود شده اید.

 

گام پنجم – ای پی آی های خود را بی وقفه بررسی و رصد نمایید:

علاوه بر جایگذاری ای پی آی ها در مسیر درست، شما باید مطمئن باشید که همگی به درستی عمل نموده و ارتباط آنها با باقی اجزای سیستم در مسیر درستی قرار دارد. قبل از گسترش اپلیکیشن‌تان، برنامه‌های تست مشخصی را برای نظارت و بررسی عملکرد درست API ها بنویسید. همچنین باید به اپلیکیشن خود ابزارهای نظارتی ای اضافه نمایید تا بر مسیر برنامه‌های شما نظارت داشته و در زمان بروز اشکال در هر یک از API ها در زمان اجرا، گزارش خرابی‌ها و مشکلات را برای شما ارسال نمایند.

 

گام ششم – برای ای پی آی ها یک حلقه پیوسته نظرسنجی در نظر بگیرید:

آخرین گام اصلی در اجرای استراتژِ توسعه API محور، ایجاد یک حلقه بازخورد یا نظر سنجی در فرآیند CI / CD است. با کمک این حلقه نظرسنجی مطمئن خواهید شد که این اطلاعات ارزشمند برای بکارگیری به دست طراحان و توسعه دهندگان شما خواهند رسید. با استفاده از این نظرات و انتقادات مربوط به ای پی آی ها، شما می‌توانید نسبت به ارتقا و بازبینی استراتژی‌ها و ساختار معماری وب سرویس های خود در طول زمان اقدامات مقتضی را به عمل آورید.

 

چالش‌های مرتبط با طرح‌های API محور:

ای پی آی ها نیز مانند تمام طرح‌های نوآورانه جدیدی که در دنیا ارائه می‌شوند، با مشکلات و چالش‌های خاص خود مواجه هستند. این چالش‌ها اکثرا شامل مسائل فنی‌ای مانند موارد زیر هستند:

• ثبات و سازگاری API ها
• امنیت API ها
• مسئولیت مدیریت  API ها

جمع بندی:

استراتژی‌ها و طرح‌های مبتنی بر API ها هنوز هم جزو ایده‌های تازه و جدید در دنیا به حساب می‌آیند. اما با سوق یافتن دنیای IT به سمت استفاده از فضاهای ابری یا همان کلودها، طرح‌های API محور برای دستیابی سازمان‌ها و اپلیکیشن‌ها، و نیز مطمئن‌تر شدن ارائه دهندگان از ایجاد فضایی با قابلیت حداکثر اتصال و انعطاف پذیری بیشتر برای ارائه اپلیکیشن‌های آتی آنها، مهمتر و پر طرفدارتر خواهد شد.

ایجاد یک فضای ای پی آی محور، به خصوص در بسترهایی که به صورت سنتی و براساس کدهای قدیمی‌ای که هیچ سنخیتی با API های امروزی ندارند، مسلما کار دشوار و زمانبری خواهد بود. اما با یک برنامه ریزی درست و با کمک ابزارهای مدیریت API ها، همه سازمان‌ها می‌توانند به این نقطه دست یابند.

البته مزیت استفاده از ای پی آی های موجود در پلتفرم اپی اکو، علاوه بر دستیابی سریع به آنها، در امنیت تضمین شده‌ای است که توسط متخصصین این مارکت تخصصی برای شما فراهم می‌شود. در اپی اکو، تنها ای پی آی مورد نیازتان را بیابید و با یک کلیک به آن متصل شوید.

متخصصین اپی اکو همواره در تمام طول مسیر توسعه کاری‌تان، در کنار شما هستند تا دیگر هیچ دغدغه فنی نداشته باشید.

با ما همراه باشید …